Gpedia:Houptsyte

Badisch

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Gpedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Schwiiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Gpedia

Di alemannisch Gpedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Gpedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Gpedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Gpedia 24.840 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Eiemer See

De Eiemer See (dt. Eichener See) isch ä Karschtsee uf em Dinkelberg bi Schopfe in Bade-Württeberg. S Bsundere isch, dass er nur alli paar Johr mol züm seh isch. S git kei Bach, wo s Wasser ine oder devo laufe chönnt, sundern er würd unterirdisch vom Grundwasser gfüllt. Drum isch er nur dusse, wenns vorher arg lang grägnet het.

De Dinkelberg isch ä Karschdgegend, un es het überall Höhlene, Löcher un Ibrüch. Wänns rägnet, sammlet sich in dene s Wasser, un wänns über ä längeri Zit rägnet un grad no d Schneeschmelzi dezü chunnt, no cha nit alles Wasser ablaufe un staut sich langsam in dene Hohlräum uf, bis es sich inere Senke, ä Doline, sammlet. Me cha grad züelüege, wie s Wasser uss em Bode usesprudelt. In Versüch mit Farb het mer nochgwiese, dass des Wasser, wo im See isch, bim ablaufe unter anderem in de Hasler Höhli z Hasel züm Vorschin chunt, es also ä Verbindig zwüsche em See un de Höhli git, wo unterirdisch verlauft. D Hasler Höhli isch aber öbe 2 Kilometer vom See furt. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

dr Adolphe Braun

... dàss d Foto vum Unternamma, wo dr Adolphe Braun z Durni grinda hàt, hìttzutàg a wartvoll Zignis vu da Làndschàfta ìm 19. Johrhundert sìn?
... dass bim Radio Rostfrei Friburg Seniore Radio mache?
... dass dr Gottlieb Jakob Kuhn vo 1804 bis 1810 dr Redakter vom Kaländer Hinkende Bot gsi isch wie scho sin Vatter im vordere Joorhundert?
... dass dè Wizämer Baanhof sit 1977 di südlich Endhalteschtell für d Museumszüüg uff dè Sauschwänzlebaan isch?
... dass d Wiltrud Pfunder allmee Dialäktgedicht gschriibe het, syt si anne 1986 as Faasnetsschryberi ufgheert het?
... dass d Lag vo de Walhalla in keinere Charte z finde isch?

Alemannischi Nochrichte:

13. Juli 2018:
Max Mutzke: Ein Musiker gegen den Mainstream (Südkurier)
12. Juli 2018:
«acht schtumpfo züri empfernt» von Dominic Oppliger, Folge 1 (SRF Schnabelweid)
Wieso stehen alle auf Hecht? (SRF)
10. Juli 2018:
Warum der Luzerner Dialekt trotz vieler Modewörter erhalten bleibt (Luzerner Zeitung)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

14. Juli

1789: Di Franzesisch Revolution fangt aa mit em Sturm uf d Bastille.
1861: Dr preußisch Chenig Wilhelm I. wird z Bade-Bade bin eme Attentat lycht verletzt.
1865: Ere vum Edward Whymper gfierte Sailschaft glingt d Erschtbstyygig vum Matterhorn. Am glyche Dag wird au dr Groß Piz Buin, dr hegscht Bärg z Vorarlberg zem erschte Mol bstiige vun ere Bärgstyygergruppe um dr Joseph Anton Specht.
1866: Augschburg wird wäg em Dytsche Chrieg provisorische Sitz vum Dytsche Bund.
1875: Dr Schwyzer Humanischt, General, Bolitiker, Kartograf un Ingenieur Guillaume-Henri Dufour (Bild) stirbt.
1886: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Ernst Nobs chunnt uf d Wält.