Gpedia:Houptsyte

Elsassisch

Buschur un wìllkumma uf dr àlemànnischa Gpedia! D frei Enzyklopedi, wo àlla känna mìtmàche.

Àrtikel fìnde

Àrtikel noh Kàtegorie:
Àlle Kàtegorie • Brüüchtum • Ernährung • Geogràfi • Gschicht • Gsellschàft • Kunscht • Literàtür • Müsik • Nàtur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wìrtschàft • Wìsseschàft

Themeportal: Regionàle Àrtikel Àlemànne Àlemànnisch Bade Bàde-Wirttebärg Basel Elsàss Schwiiz
Geogràfi Gschìcht Gsellschàft Kunscht Lìteràtür Müsik Nàtür Politik Religion Sport Sproch Wìsseschàft

Sunschtigs: Àrtikelindex vu A bis Z • Bsunders güeta Àrtìkel • Lasige Àrtikel • Àrtìkel noh Dialekt • Audioufnàhme vu Àrtikel • Àlemànnische Ortsnamme • Àlemànnische Diernamme • Àlemànnische Pflànzenamme

D Àlemànnischa Gpedia

D àlemànnischa Gpedia ìsch a Enzyklopedi ìn da Dialekta vum àlemànnischa Sprochrüüm, àlso vu dr ditscha Schwiz, vum Elsàss, vu Lìechtestei, vu Owerbàda, vum Schwowalànd un vu Vorarlberg.

D Enzyklopedi wàchst durch d frèiwìlliga Hìlf vu àlla, wo ebbis ìn ìhrem Dialekt wann bitràga. Àlla Itràga känna vu alla Bsuacher gschrìwa un gändert wara. Àlla sìn harzlig iglàda mìtz'màcha. Brìnga Èier Wìssa ii un halfa a so mìt, s Àlemànnischa z pflega, ufz'warta un z'erhàlta. D erschta Schrìtt sìn gànz eifàch!

Wer mìr vu dr Àlemànnischa Gpedia sìn un wàs mìr wann, fìndsch ìn unserm Profil.

D Ìnhàlt vu dr Gpedia därf frèi kopiart un verbreitet wara.

Bis jetz gìt's bi dr àlemànnischa Gpedia 23.160 Àrtìkel.

Àrtìkel vu dr Wucha: Luxeburjerisch

Luxeburjerisch, lux. Lëtzebuergesch, ésch e moselfränkisch'r Dialekt un de Nàtionalsprooch vum Grossherzogtum Luxeburi - newe Frànzeesch un (Hoch-)Ditsch de offiziell Sprooch vum Ländel. Luxeburjerisch od'r eng v'rwàndti moselfränkischi Dialekte redd' m'r öi én de Noochber'sregione, b'sundersch ém Oschte vun de belgisch Provinz Luxembourg, én de Nordwescht-Moselle, Lothringe, Frànkrich, un ém Nordwescht-Saarlànd un de oweri ditschi Moselländ'r.

D Sprooch ghört zu de Westgermanische Sprooche und isch eini vo de vyle Variante vo de fränkische Dialekte, wo vom Niderdytsche bis in's Oberdytsche reiche. De moselfränkische Dialekte bilde zämme mit de ripuarische de mittelfränkische Dialekte, und säll zämme mit em Rhyfränkisch de weschtmitteldytsche. Im Oste wird d'Gränze zwüschem Luxeburgisch un de Triererische Mundarte entlang de Linie zwüsche op (Lux.) of (Triererisch) zoge; im Süde un Weste sin di romanische Sprooche Lothringisch bzw. Wallonisch d'Noochbere. (…dr gànz Àrtìkel lasa)

Friahjera Àrtìkel vu dr Wucha:

Hàsch gwìsst ...

Seeschlacht bi Mänidorf

... dass d Seeschlacht bi Mänidorf di letscht gross Schlacht im Alte Zürichrieg gsi isch?
... dass dr Heinz G. Huber zue dr Neue alemannische Dichtung am Hochrhein ghert, drotz ass er vu Owerkirch isch?
... dass d Schwôschterè uf èm Gurtwyler Schloss è Neugründung z Amerika blaant hän, wo sich abzeichnèt hèt, dass es Kloschter zuègmacht wörd?
... dass sich bei dr Bevelkerong e-ma Lauffeier romspricht, en dr «Waage» wär a polnischer Graf abgstiiga?
... dass Marietta Kobald Land und Lüüt van iräm Taal speziell am Häärz liggend?
... dass dr Tomasee no dr Konvänzioon vo dr Geograafe als di äigetlechi Kwelle vom Vorderrhy aagluegt wird?

Àlemànnischa Nochrìchte:

11. Augschte 2017:
Dialekt ist mehr als nur eine "Sproch" (Badische Zeitung)
10. Augschte 2017:
Sommerlesung: «Di schöni Fanny - Teil 6» von Pedro Lenz (SRF Schnabelweid)
Die St. Galler verwässern die Mundart (Appenzeller Zeitung)
5. Augschte 2017:
Die Käpsele (Schwäbische Zeitung)
3. Augschte 2017:
Sommerlesung: «Di schöni Fanny - Teil 5» von Pedro Lenz (SRF Schnabelweid)
Mundart – das kommt nach Polo (Luzerner Zeitung)

Meh Nochrìchte uf Dialäkt-Neuigkeite

14. Augschte

1740: Dr Pius VII., Papscht vu 1800 bis 1823, chunnt uf d Wält
1847: Dr Schwyzer Bolitiker un Bundesrot Robert Comtesse (Bild) chunnt uf d Wält
1870: Dytsch-Franzesische Chrieg: In dr Nechi vu Metz chunnt s zwische franzesische un preußische Druppe zue dr Schlacht bi Colombey.
1949: Bi dr Wahl zum erschte Dytsche Bundesdag wird d CDU/CSU sterkschti Fraktion.
1954: Dr Schwyzer Fuessballtrainer un –spiler Christian Gross chunnt uf d Wält
1955: Uruffierig vu dr Oper Irische Legende vum Werner Egk noch em William Butler Yeats im Festspielhaus Salzburg.