Gpedia:Houptsyte

Schwäbisch

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Gpedia! D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Schweiz Schwoba
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Gpedia

D alemannischa Gpedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Gpedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Gpedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Gpedia 25.292 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Sendlfenger Schwätzweiber

Bei de Sendlfenger Schwätzbweiber handlet sichs om a Skulpdur, wo uff-ma Sockel en dr Midde vom alda Sendlfenger Marktbronna stôht. Dargschdellt werdet zwoi Fraua, wo sich offabr uff-em Marktplatz troffa hend ond jetzt a kleis Schwätzle mitnander haldet. Om d Fiaß rom schleicht a Kätzle. Bei de Sendlfenger Eiwohner wuud der Bronna fascht bloß noh als Schwätzweiberbronna bezeichnet (offiziell: Das Geheimnis).

Ondr de Schwätzweiber ischt a kurzer schwäbischer Dialog eigmoißlet:

De Greeßer vo selle zwoi, dui mit-em Henklkorb ond dr Henn am Arm, hôt dr andra ebbes ens Ohr gflischdret ond beendet ihre Neijchkeida mit-em Satz: Denk dir no, was saisch au do drzua(?)
Dô druff isch de Kloinere zonegschd ganz baff. Schliaßlich sait se bloß: O daß Gott erbarm(!)

Noh weider dronda, am obra Abschluss vo deam Pfeiler, siht mr viir Gsichder (en jedra Hemmlsrichdong ois), wo hässliche Fratza zeiget. Zwischa deane Gsichder stôht jeweils – en Graußbuachstaba – a zwoizeiliger Schbruch. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

s Groß Süügeli

... dass s Groß Süügeli in dr Schwyz vor allem am Jura lang vorchunnt?
... dass di amerikanisch Induschtrielle-Familie Guggenheim urspringli vu Längnau im Kanton Aargau stammt?
... dass de Eidgenössischi Pris für freii Kunscht zerschmol 1899 as Eidgenössisches Kunststipendium für Reisestipendie nach Münche, Paris und Floränz vergä worde isch?
... dass s Arno-Ruoff-Archiv meh als 2000 Aufnahma mid deidsche Mundarda ond Omgangschbrooch vo 500 Pläds zsemmadraga hod?
... dass d UNESCO 2018 di tradizionell Boukunscht vo de Trochemuure i d Lischte vom Immaterielle Kulturerb vo der Mönschheit ufgnoo het?
... dass s Historischa Lexikon vom Förschtatum Liachtastaa sit am November 2018 online verfüagbar ischt?

Alemannischa Nochrichte:

9. Dezämber 2018:
Mit Abitur spricht man kein Alemannisch (Badische Zeitung)
Nordgriechische Schulen sollen pontischen Dialekt lehren (Griechland-Zeitung)
8. Dezämber 2018:
Pro und Contra Mundart: Sollten wir das Schwäbische retten? (Spiegel Online)
Gegen den Tod des Dialekts - Tagung zum Erhalt der Sprachvielfalt (Esslinger Zeitung)
«Ich werde das Wort ‹F...› weiter benutzen» (Blick)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

10. Dezämber

Dag vu dr Mänscherächt - Chanukka

1830: D Regierig vum Kanton Aargau akzäptiert d Forderige vu dr Ufständische vum Freiämtersturm. Mit dr Uusarbaitig vun ere neie Verfassig wird aagfange.
1848: No dr Februarrevolution wird dr Louis Napoléon Bonaparte, e Neffe vum Napoléon I., zum Staatsbresidänt vu Frankrych gwehlt.
1901: Am Dodesdag vum Alfred Nobel (Bild) wäre vu jetz ab alljohr d Nobelbryys vergee, dr Friidesnobelbryys z Oslo, di andere z Stockholm.
2003: Bi dr Wahle in dr Schwyz wird d SVP unter em Christoph Blocher in boode Chammere vum Barlemänt di sterkscht Bartei. Us däm Grund hebt si Aaschpruch uf e zweete Bundesrot. Des sprängt d „Zauberformle“, wu s syt 1959 bstoht.