พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ
อธิบดีกรมราชพัสดุ
ภรรยา	ชายา หม่อมเจ้าหญิงประสานศัพท์ เกษมศรี หม่อม 9 ท่าน
พระบุตร	30 องค์
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาจันทร์
ประสูติ	17 สิงหาคม พ.ศ. 2400
สิ้นพระชนม์	3 มกราคม พ.ศ. 2458 (57 ปี)

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าเกษมศรีศุภโยค ทรงเป็นต้นราชสกุลเกษมศรี

พระประวัติ

เป็นพระราชโอรสลำดับที่ 30 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาจันทร์ พระสนมเอก เมื่อวันจันทร์ เดือน 9 แรม 12 ค่ำ ปีมะเส็ง นพศก จ.ศ. 1219 ตรงกับวันที่ 17 สิงหาคม พ.ศ. 2400

วันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2439 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวสถาปนาขึ้นเป็น พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นทิวากรวงษประวัติ ทรงศักดินา 15000

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ ประชวรพระโรคบังคนเบาพิการ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 3 มกราคม พ.ศ. 2458 ณ วังถนนขาวสามเสน สิริพระชันษาได้ 59 ปี พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ มาพระราชทานน้ำสรงพระศพ เจ้าพนักงานเชิญพระศพลงในพระลอง ตั้งบนแว่นฟ้า 2 ชั้น ประกอบพระโกศมณฑป และโปรดให้ข้าราชการไว้ทุกข์ 15 วัน ได้รับพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุวัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2459

พระโอรสและพระธิดา

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นทิวากรวงศ์ประวัติ มีหม่อมทั้งหมด 10 ท่าน ได้แก่

1. หม่อมเพิ่ม (สกุลเดิม : สโรบล)
2. หม่อมพลัด
3. หม่อมละม้าย (สกุลเดิม : ปาณิกบุตร)
4. หม่อมเป้า
5. หม่อมเจ้าหญิงประสานศัพท์ (ราชสกุลเดิม : สิงหรา) พระธิดาในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสิงหรา กรมหลวงบดินทรไพศาลโสภณ ฑีฆชนม์เชษฐประยูร
6. หม่อมสอน (สกุลเดิม : พวงนาค)
7. หม่อมแช่ม
8. หม่อมเชย
9. หม่อมเชื้อ
10. หม่อมแหวน (สกุลเดิม : ปาณิกบุตร)

โดยมีพระโอรสธิดารวมทั้งหมด 30 พระองค์ เป็นชาย 18 พระองค์ และหญิง 12 พระองค์

พระรูป	พระนาม	หม่อมมารดา	ประสูติ	สิ้นพระชนม์/สิ้นชีพิตักษัย	คู่สมรส
	1. หม่อมเจ้าปฏิพัทธเกษมศรี	ที่ 1 ในหม่อมเพิ่ม	มีนาคม 2415	27 พฤศจิกายน 2467	หม่อมรอด หม่อมเนื่อง (ปันยารชุน)
	2. หม่อมเจ้าหญิงเม้า	ที่ 2 ในหม่อมเพิ่ม	พ.ศ. 2416	27 ธันวาคม 2418
	3. หม่อมเจ้าสมบัติบูรณ์	หม่อมพลัด	พฤษภาคม 2417	3 พฤษภาคม 2466	หม่อมจำเริญ (ปาณิกบุตร) หม่อมพู
	4. หม่อมเจ้าศุภโยคเกษม (พ.ศ. 2464: พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศุภโยคเกษม) พระนามเดิม หม่อมเจ้าเณร	ที่ 3 ในหม่อมเพิ่ม	29 สิงหาคม 2417	6 มกราคม 2475	หม่อมขาว (สุรนันท์) หม่อมนวม (เสขรฤทธิ์) หม่อมพิง (สุรนันท์)
	5. หม่อมเจ้าหญิงผกามาลย์	ที่ 1 ในหม่อมละม้าย	1 มิถุนายน 2424	27 กุมภาพันธ์ 2468
	6. หม่อมเจ้าหญิงวรวิลาศรำไพ	หม่อมเป้า	เมษายน 2426	2 ตุลาคม 2451	หม่อมเจ้าอนุชาติสุขสวัสดิ์ สุขสวัสดิ์
	7. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม)		พ.ศ. 2428	26 พฤษภาคม 2434
	8. หม่อมเจ้าพูนศรีเกษม	หม่อมเจ้าหญิงประสานศัพท์	14 พฤศจิกายน 2429	25 กันยายน 2506	หม่อมเจ้าหญิงสุขศรีสมร เกษมศรี หม่อมน้อม
	9. หม่อมเจ้านิลประภัศร	ที่ 1 ในหม่อมสอน	29 ตุลาคม 2433	15 ตุลาคม 2476	หม่อมประภัศร์ (หงสกุล)
	10. หม่อมเจ้าตระการโชค	ที่ 2 ในหม่อมละม้าย	พ.ศ. 2433	1 มีนาคม 2447
	11. หม่อมเจ้าสมภพ (ท่านชายสำเภา)	หม่อมแช่ม	7 สิงหาคม 2434	24 กันยายน 2506	หม่อมเยื้อน (ลักษณะประนัย)
	12. หม่อมเจ้าเผือก		ไม่ทราบปี	ไม่ทราบปี
	13. หม่อมเจ้าจิตรโภคทวี	ที่ 3 ในหม่อมละม้าย	10 ตุลาคม 2436	16 พฤศจิกายน 2489	หม่อมพร (เลาหเศรษฐี)
	14. หม่อมเจ้าเล็ก	ที่ 2 ในหม่อมสอน	1 มกราคม 2436	6 พฤษภาคม 2437
	15. หม่อมเจ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม)		7 กันยายน 2437	2 กรกฎาคม 2438
	16. หม่อมเจ้าวัฒยากร	ที่ 3 ในหม่อมสอน	28 สิงหาคม 2438	14 เมษายน 2517	หม่อมละออง (สุขสถิตย์) หม่อมสายหยุด (ตะเวทีกุล)
	17. หม่อมเจ้าอรรคพันธ์	ที่ 1 ในหม่อมเชย	มิถุนายน 2438	ตุลาคม 2461
	18. หม่อมเจ้าหญิงสุขศรีสมร	ที่ 4 ในหม่อมละม้าย	11 ตุลาคม 2438	16 ธันวาคม 2487	หม่อมเจ้าพูนศรีเกษม เกษมศรี
	19. หม่อมเจ้าหญิงอุทัยพงศ์	ที่ 1 ในหม่อมเชื้อ	10 สิงหาคม 2439	12 กุมภาพันธ์ 2500	หม่อมเจ้าสืบสุขสวัสดิ์ สุขสวัสดิ
	20. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม)		ไม่ทราบปี	พ.ศ. 2439
	21. หม่อมเจ้าหญิงสมทรง	ที่ 4 ในหม่อมสอน	17 กันยายน 2441	22 กุมภาพันธ์ 2485	หม่อมเจ้านิกรเทวัญ เทวกุล
	22. หม่อมเจ้าอธิพรพงศ์	ที่ 1 ในหม่อมแหวน	15 มกราคม 2441	8 ธันวาคม 2507	หม่อมเกสรบุปผา (อาคมานนท์)
	23. หม่อมเจ้าหญิงวิไลวรรณ	ที่ 2 ในหม่อมเชื้อ	4 กรกฎาคม 2442	20 มกราคม 2489	หม่อมเจ้าสืบสุขสวัสดิ์ สุขสวัสดิ
	24. หม่อมเจ้าหญิงรำไพเยาวยุภา (ท่านหญิงตุ๊)		ไม่ทราบปี	2 ตุลาคม 2451	หม่อมเจ้าอนุชาติสุขสวัสดิ์ สุขสวัสดิ์
	25. หม่อมเจ้าสโมสรเกษม	ที่ 5 ในหม่อมละม้าย	16 เมษายน 2445	23 เมษายน 2532	หม่อมเจ้าหญิงแขไขจรัสศรี (เทวกุล)
	26. หม่อมเจ้าหญิงมัณฑนา	ที่ 2 ในหม่อมเชย	20 เมษายน 2445	23 กรกฎาคม 2488
	27. หม่อมเจ้าหญิงวงศ์แข	ที่ 5 ในหม่อมสอน	1 พฤษภาคม 2445	18 กันยายน 2539	หม่อมเจ้านิวัทธวงศ์ เกษมสันต์
	28. หม่อมเจ้ามงคลโยค	ที่ 2 ในหม่อมแหวน	29 มิถุนายน 2453	12 พฤศจิกายน 2473
	29. หม่อมเจ้าหญิงเกษมเสาวภา (ลาออกจากฐานันดรศักดิ์)	ที่ 3 ในหม่อมแหวน	8 มิถุนายน 2457	29 มกราคม 2545	เพียร์ ชัคกาเรีย
	30. หม่อมเจ้าบุญโศลกเกษม	ที่ 4 ในหม่อมแหวน	12 มกราคม 2458	26 ธันวาคม 2540	หม่อมศรีสมบัติ (อาคมานนท์)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.)
• เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)

อ้างอิง

• Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดดาใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง