Эрмен алфавичĕ

Палăртăвĕ
Тĕс: консонант-вокаллă
Чĕлхесем: * Эрмен
Тăвакан: Месроп Маштоц
Тунă вăхăчĕ: 405 ç.[2]
Тапхăр: 405 ç. — х. в.
Çыру тĕлĕ: Сулахайран сылтăмалла
Паллăсем: 39[3]
Классикăри орфографипе — 38[3]
Пулса тухни: генезисне тĕрес калама çук
Тăванлă: арамей чĕлхи патнелле хăпаракан, алфавитсем, пулас
Юникод диапозонĕ: U+0530—U+058F,
U+FB13—U+FB17
ISO 15924: Armn
Çавăн пекех пăхăр: Проект:Лингвистика

Эрме́н алфавичĕт (эрм. Հայկական այբուբեն) — 405—406 çулсенче Месроп Маштоц ăсчах тата сăваплăхçă тунă, XI ĕмĕрте икĕ çĕнĕ саспалли (Օ тата Ֆ)[Комм 1], XX ĕмĕрте — тепĕр (вăтам ĕмĕрсенче և лимтагура) хушнă эрмен чĕлхипе çырмалли сасăллă çыру.

Алфавит

Çавăн пекех пăхăр: Эрмен-вырăс практикăри транскрипцийĕ.
  • Ĕлĕкхи эрмен алçырăвĕ. V—VI ĕмĕрсем
    Ĕлĕкхи эрмен алçырăвĕ. V—VI ĕмĕрсем
  • Вехамор евангелийĕ, VII тата IX ĕмĕрсем хушшинче
    Вехамор евангелийĕ, VII тата IX ĕмĕрсем хушшинче
  • 1193 çулхи алçыру. Уолтерс ӳнер музейĕ
    1193 çулхи алçыру. Уолтерс ӳнер музейĕ
  • XVII ĕмĕрти алçыру. Гетти музейĕ
    XVII ĕмĕрти алçыру. Гетти музейĕ
Саспалли Саспалли ячĕ Пуплени ТФА) Транслитераци Хисеплĕ
пĕлтерĕшĕ
Йăл.
орфографи 		Реформ.
орфографи 		Пуплени Классик. Тухăç Анăç Классик. ISO 9985 Инстр.[4] Вартап.[5]
Классик. Тухăç Анăç
Ա ա այբ [aɪb] [aɪpʰ] [ɑ] a а 1
Բ բ բեն [bɛn] [pʰɛn] [b] [pʰ] b б б/п 2
Գ գ գիմ [gim] [kʰim] [g] [kʰ] g г г/к 3
Դ դ դա [dɑ] [tʰɑ] [d] [tʰ] d д д/т 4
Ե ե եչ [jɛt͡ʃʰ] [ɛ], сăмах пуçламĕшĕнче [jɛ][~ 1] e е 5
Զ զ զա [zɑ] [z] z з 6
Է է է [e] [ɛ] [e] [ɛ] ē ê э 7
Ը ը ըթ [ətʰ] [ə] ə ë ы 8
Թ թ թօ թո [tʰo] [tʰ] t‘ т 9
Ժ ժ ժէ ժե [ʒɛː] [ʒɛ] [ʒ] ž ж 10
Ի ի ինի [ini] [i] i и 20
Լ լ լիւն լյուն [lʏn][~ 2] [l] l л 30
Խ խ խէ խե [χɛː] [χɛ] [χ] x х 40
Ծ ծ ծա [t͡sɑ] [t͡sɑ] [d͡zɑ] [t͡s] [d͡z] c ç ц 50
Կ կ կեն [kɛn] [kɛn] [gɛn] [k] [g] k к 60
Հ հ հօ հո [ho] [h] h х (в начале слова опускается)[~ 3] -/г/х 70
Ձ ձ ձա [d͡zɑ] [t͡sʰɑ] [d͡z] [t͡sʰ] j дз дз/ц 80
Ղ ղ ղատ [ɫɑt] [ʁɑt] [ʁɑd] [l] или [ɫ] [ʁ] ł ġ х (в начале слова — к)[~ 4] г/к/х 90
Ճ ճ ճէ ճե [t͡ʃɛː] [t͡ʃɛ] [d͡ʒɛ] [t͡ʃ] [d͡ʒ] č č̣ ч 100
Մ մ մեն [mɛn] [m] m м 200
Յ յ յի հի [ji] [hi] [j] [h][~ 5], [j] y й 300
Ն ն նու [nu] [n], [ŋ] n н 400
Շ շ շա [ʃɑ] [ʃ] š ш 500
Ո ո ո [o] [ʋɔ] [ɔ], в начале слова [ʋɔ][~ 6] o о (в начале слова — во) 600
Չ չ չա [t͡ʃʰɑ] [t͡ʃʰ] č‘ č ч 700
Պ պ պէ պե [pɛː] [pɛ] [bɛ] [p] [b] p п 800
Ջ ջ ջէ ջե [d͡ʒɛː] [d͡ʒɛ] [t͡ʃʰɛ] [d͡ʒ] [t͡ʃʰ] ǰ дж дж/ч 900
Ռ ռ ռա [rɑ] [ɾɑ] [r] [ɾ] r̄ ṙ р 1000
Ս ս սէ սե [sɛː] [sɛ] [s] s с 2000
Վ վ վեւ վեվ [vɛv] [v] v в 3000
Տ տ տիւն տյուն [tʏn] [tʏn][~ 7] [dʏn] [t] [d] t т 4000
Ր ր րէ րե [ɹɛː] [ɾɛ][~ 8] [ɾɛ] [ɹ] [ɾ] r р 5000
Ց ց ցօ ցո [t͡sʰo] [tsʰ] c‘ ц 6000
Ւ ւ или ՈՒ ու հիւն վյուն[~ 9] или ու [hʏn] или [u] [w] [u] [v][~ 10] w сочетание ու — у 7000
Փ փ փիւր փյուր [pʰʏɹ][~ 11] [pʰʏɾ] [pʰ] p‘ п 8000
Ք ք քէ քե [kʰɛː] [kʰɛ] [kʰ] k‘ к 9000
Եվ և և և [ev] [ev] [ev] ev ev ев -
Օ օ օ [o] [o] ô ò о -
Ֆ ֆ ֆէ ֆե [fɛː] [fɛ] [f] f ф -
Саспалли Йăл.
орфографи 		Реформ.
орфографи 		Классик. Тухăç Анăç Классик. Тухăç Анăç Классик. ISO 9985 Инстр. Вартап. Хисеплĕ
пĕлтерĕшĕ
Пуплени
Саспалли ячĕ Произношение (ТФА) Транслитераци

Пуплени тухăç эрмен (info) тата анăç эрмен (info).

Электронлă вариант

Çав. пекех

Асăрхавсем

Комментарисем

Çăлкуçсем

  1. ^ Pratt Andrew On the Armeno-Turkish Alphabet // Journal of the American Oriental Society[en] : сборник. — 1866. — Т. 8.
  2. ^ Theo Maarten van Lint From Reciting to Writing and Interpretation: Tendencies, Themes, and Demarcations of Armenian Historical Writing // / Edited by Sarah Foot and Chase F. Robinson. — Vol. 2. — Oxford University Press, 2012. — P. 180.
  3. ^ 1 тата 2 Э. Г. Туманян. Армянское письмо // Лингвистический энциклопедический словарь. — М.: Советская энциклопедия, 1990.
  4. ^ Шаблон:ИпРПГН
  5. ^ Н. А. Вартапетян Эрмен ячĕсене, хушамачĕсене тата географири ятсене вырăсла транскрипцилемешкĕн хыпар кĕнеки Архиври копи, 27 Авӑн уйӑхӗн 2023 Wayback Machine çинче, Эрмен патшалăх кăларавăшĕ, 1961, стр. 48—54

Каçăсем

Шаблон:Эрмен çырăвĕ

Ӑнлантарусене малтан пӑхасси

  1. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: orthography ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  1. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :1 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  2. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :2 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  3. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :10 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  4. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :11 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  5. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :3 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  6. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :4 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  7. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :5 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  8. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :6 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  9. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :7 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  10. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :8 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.
  11. ^ Цитатӑлани пирки асӑрхаттарни: :9 ятлӑ <ref> тэгӑн умкурӑмне пӑхма май ҫук — ӑна хальхи пай тулашӗнче палӑртнӑ е пач та палӑртман.