Primates

Sta pàggina è scritta sicutannu i règuli dû Ducumentu pi l'Ortugrafìa dû Sicilianu dâ Cademia Siciliana.

? Primates Èbbica dû fòssili: Tardu Cretaceu - Ricenti
Speci di primati
Classificazzioni scintìfica
Regnu: Animalia Filu: Chordata Classi: Mammalia Nfraclassi: Eutheria Supraòrdini: Euarchontoglires Òrdini: Primates Linnaeus, 1758
Tirritori dî primati nun umani
Famigghi
15

Li primati (Primates L. 1758) cumprènninu n'òrdini dî mammìfiri mmistati, ntra cui s'attròvanu la signa e l'omu stissu. Lu nomu veni dû latinu primus "lu cchiù megghiu".

Li noma cchiù cumuna 'n sicilianu sunnu signa e scimia. S'arriggistra puru scimiuni usatu suprattuttu comu sinònimu di gurilla.

Lu primati cchiù nicu è lu uistitì pigmeu, lu cchiù granni è lu gurilla. Tutti ànnu sti tri carattirìstichi:

• 5 jìdita pi ogni ciampa, cû puseri uppunìbbili e ugna curti pi vrancicari rami e manciari;
• na dintami nun spicializzata, pi na dieta onnìvura;
• vista a culura e binuculari, voli diri cu l'occhi ritti p'avanti ca ponnu fari vìdiri a na manera tridiminziunali.

Linnaeus, ntô so Systema Naturae, misi 4 gèniri nta l'Òrdini Primates:

• Homo, l'omu
• Simia, li signi
• Lemur, li prisigni
• Vespertilio, li taḍḍariti

Oji si sapi ca li primati sunnu mparintati chî lèmuri vulanti (Dermoptera) e chî tupaji (Scandentia) pi furmari lu cladi di Euarchonta, ca appoi, juncènnusi cu l'autra clade dî Glires, furma Euarchontaglires.

L'Òrdini dî Primati si sparti nta du' suttaòrdini: Strepsirrhini e Haplorrhini.

• Òrdini Primates
  • Suttaòrdini Strepsirrhini
    • Infraòrdini Lemuriformes (lèmuri)
      • Suprafamigghia Cheirogaleoidea
        • Famigghia Cheirogaleidae (30 speci)
      • Suprafamigghia Lemuroidea
        • Famigghia Lemuridae (19 speci)
        • Famigghia Lepilemuridae (22 speci)
        • Famigghia Indriidae (14 speci)
    • Infraòrdini Chiromyiformes (aye aye)
      • Famigghia Daubentoniidae (1 specia)
    • Infraòrdini Lorisiformes (Lori)
      • Suprafamigghia Lorisoidea
        • Famigghia Lorisidae (9 speci)
        • Famigghia Galagidae (19 speci)
  • Suttaòrdini Haplorrhini
    • Infraòrdini Tarsiiformes (Tarsi)
      • Suprafamigghia Tarsioidea
        • Famigghia Tarsiidae (8 speci)
    • Infraòrdini Simiiformes (signi)
      • Parbòrdini Platyrrhini o Signi dû Novu Munnu
        • Suprafamigghia Ceboidea
          • Famigghia Cebidae (56 speci)
          • Famigghia Aotidae (7 speci)
          • Famigghia Pitheciidae (41 speci)
          • Famigghia Atelidae (24 speci)
      • Parbòrdini Catarrhini o Signi dû Vecchiu Munnu
        • Suprafamigghia Cercopithecoidea
          • Famigghia Cercopithecidae (135 speci)
            • Suttafamigghia Cercopithecinae
            • Suttafamigghia Colobinae
        • Suprafamigghia Hominoidea
          • Famigghia Hylobatidae (13 speci)
          • Famigghia Hominidae (7 speci)
            • Suttafamigghia Ponginae
            • Suttafamigghia Homininae

• (EN) High-Resolution Cytoarchitectural Primate Brain Atlases
• (EN) EUPRIM-Net: European Primate Network